Aνείπωτα Συναισθήματα Γονέων

Aνείπωτα Συναισθήματα Γονέων

Συγγραφή: Αλεξάνδρα Τερεζάκη, Eπιστημονικά Υπεύθυνη Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Περιφερειακής Ενότητας Χανίων σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ, Κοινωνιολόγος Msc.

΄Ισως έχουμε μάθει ότι το κλάμα είναι για τους αδύναμους που χάνουν τον έλεγχο των καταστάσεων. Ότι τα συναισθήματα πρέπει να ωραιοποιούνται, να αγνοούνται και να παραμελούνται. Ότι δεν είναι χρήσιμα και για τον λόγο αυτό να επικρίνουμε τον εαυτό μας κάθε στιγμή που νιώθουμε το όποιο συναίσθημα, από φόβο μη τυχόν παρασυρθούμε στη δίνη του. Αποτέλεσμα αυτού; Άνθρωποι που ζουν κυρίως ενστικτωδώς και λογικά. ΄Ανθρωποι παγωμένοι, απόμακροι και μοναχικοί.

Δυστυχώς αρκετές οικογένειες στις μέρες μας, βιώνουν την κατάσταση που τα μέλη τους δεν επικοινωνούν και δεν μοιράζονται τα συναισθήματά τους, ακόμη και σε γεγονότα δύσκολα όπως το πένθος.

Η αποφυγή εκ μέρους των γονέων της έκφρασης και λεκτικοποίησης των συναισθημάτων τους έχει πολύ αρνητικές συνέπειες στη ψυχική υγεία των παιδιών, τα οποία από την βρεφική ηλικία έχουν ανάγκη τα γλυκά λόγια, την αγάπη, το χάδι και την αποδοχή του γονέα τους.

Οι γονείς που αποφεύγουν την έκφραση των συναισθημάτων τους συνήθως έχουν διδαχθεί ότι το συναίσθημα υποδηλώνει ευαλωτότητα. Κάποια κοινωνικά στερεότυπα όπως οι άνδρες δεν κλαίνε ή ότι οι μπαμπάδες πρέπει να είναι αυστηροί και δυναμικοί, περνάνε ακόμη και σήμερα από γενεά σε γενεά.

΄Αλλοι πάλι βίωσαν απόρριψη και κατάκριση για το γεγονός ότι εξέφρασαν το συναίσθημά τους σε άλλους ανθρώπους, με αποτέλεσμα να κλεισθούν στον εαυτό τους, από φόβο μη βιώσουν ξανά παρόμοια απόρριψη. Μια απόρριψη που τους τραυμάτισε έντονα και απείλησε τη ψυχική τους ισορροπία.

Ωστόσο πάρα πολλές μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι που συνήθως αποδέχονται τα δύσκολα συναισθήματα, απολαμβάνουν καλύτερη ψυχική υγεία.

Όπως χαρακτηριστικά έχει διαπιστωθεί, όταν δείχνουμε μια πιο ανεκτική στάση απέναντι στα αρνητικά συναισθήματα, όπως η θλίψη, η απογοήτευση και η δυσαρέσκεια καταλήγουμε να νιώθουμε μικρότερη ψυχολογική πίεση και να διαχειριζόμαστε το όποιο άγχος, με περισσότερη ευκολία και αποτελεσματικότητα.

Επιπρόσθετα αν δεν μπορέσουμε να νοιαστούμε πρώτιστα τα δικά μας συναισθήματα ως γονείς και άνθρωποι, σίγουρα δεν θα μπορέσουμε να νοιαστούμε και τα συναισθήματα των παιδιών μας.

Βάση των παραπάνω κατανοούμε τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η συναισθηματική έκφραση των γονέων στο πλαίσιο της οικογένειας, προς υιοθέτηση και μίμηση του <<καλού παραδείγματος>> από το παιδί και προς διασφάλιση της ψυχικής υγείας όλων.

Ως προς την ενεργοποίηση της έκφρασης των συναισθημάτων των παιδιών, οι γονείς αφού και οι ίδιοι πρώτιστα προσπαθήσουν να κάνουν το ίδιο, χρειάζεται κυρίως να καλλιεργήσουν την ικανότητα της <<ενσυναίσθησης>>.

Λέγοντας ενσυναίσθηση εννοούμε την ικανότητα του γονέα να ακούει τα παιδιά του όχι παθητικά ή εκλογικεύοντας τα όποια μηνύματα, αλλά συναισθανόμενος τη θέση του παιδιού του, ανεξάρτητα αν συμφωνεί ή διαφωνεί με τις όποιες αντιλήψεις ή απόψεις, να μη θίγεται προσωπικά αλλά να μπορεί να νιώθει τη χαρά, το πόνο ή το θυμό του.

<<Όταν ακούμε με τη καρδιά συμπάσχουμε τα παιδιά μας, δεν προσπαθούμε εσπευσμένα να τα διακόψουμε, να τα διορθώσουμε ή να τα συμβουλέψουμε. Τους δίνουμε χώρο και χρόνο να εκφραστούν, σεβόμενοι τα συναισθήματά τους όσο δύσκολα και αν είναι. Δεν απειλούμαστε όταν αντιμετωπίζουμε το θυμό τους και δεν βιώνουμε κατάθλιψη όταν τα βλέπουμε λυπημένα. Δείχνουμε υπομονή και δεν αποσύρουμε την αγάπη μας, ακόμη και αν δεν συμφωνούμε με τις πράξεις τους. Βάζουμε όρια σε μία αρνητική συμπεριφορά με σταθερότητα και πραότητα, χωρίς βία>>.

<<Παράλληλα ως γονείς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης δεν μπορεί να αφορά αποκλειστικά και μόνο τη σχέση μας με το παιδί, προς διασφάλιση ενός αρμονικού ψυχολογικού κλίματος στο πεδίο της οικογένειας. Χρειάζεται να αφορά και τη σχέση μας με τον σύντροφό μας, τον πατέρα ή μητέρα του παιδιού μας>>.

Όταν τα παιδιά βλέπουν τους γονείς τους να εκφράζουν και να μοιράζονται τα συναισθήματά τους, να είναι τρυφεροί και να διαχειρίζονται με υγιή τρόπο τον θυμό ή την δυσαρέσκειά τους, να κάνουν διάλογο με υπομονή και χωρίς κατάκριση σεβόμενοι την διαφορετικότητα των απόψεων και της προσωπικότητας του άλλου, τότε τα παιδιά προσλαμβάνουν μέσα στη ψυχή τους εικόνες και αναμνήσεις ανυπέρβλητης συναισθηματικής αξίας, με τις οποίες μελλοντικά θα επιθυμήσουν να ταυτιστούν.

Εν κατακλείδι όταν τα συναισθήματά μας δεν παραμένουν ΄΄΄ανείπωτα΄΄ αλλά λεκτικοποιούνται με τρόπο που δεν <<καταστρέφουν>> τη σχέση μας με τους άλλους ανθρώπους, εκφράζονται επομένως με σκοπό τη βελτίωση της επικοινωνίας μας με τους ανθρώπους που αγαπάμε…. τότε δημιουργούν την απαραίτητη εγγύτητα και ζεστασιά όχι μόνο μέσα στην οικογένεια αλλά σε κάθε έκφανση της ζωής μας!

Στο πλαίσιο αυτό το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Περιφερειακής Ενότητας Χανίων σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ, θέλοντας να ευαισθητοποιήσει εγκαίρως τους γονείς με παιδιά βρεφικής και προσχολικής ηλικίας σε θέματα υγιούς ανάπτυξης της προσωπικότητας τους, πρόκειται να υλοποιήσει την περίοδο Οκτώβριος- Δεκέμβριος 2023 ομάδα γονέων, διάρκειας 8 συναντήσεωνχωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση. Ημερομηνία έναρξης: Δευτέρα 18 Οκτωβρίου 2023. Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι γονείς μπορούν να επικοινωνούν στα τηλέφωνα 281028166, 2821051214 ή να επισκεφθούν την ιστοσελίδα www.prolipsichania.gr και το fb: Κέντρο Πρόληψης Π.Ε Χανίων.