«21 Μαρτίου - Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων: μια μέρα χαραγμένη στη μνήμη μας»

Eπιμέλεια άρθρου: Αλεξάνδρα Τερεζάκη, Κοινωνιολόγος ΜSc, υπεύθυνη Κέντρου Πρόληψης Περιφερειακής Ενότητας Χανίων σε συνεργασία με τον ΕΟΠΑΕ.

Τίτλος άρθρου << 21 Μαρτίου Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων: μια μέρα χαραγμένη στη μνήμη μας >>

Στις 21 Μαρτίου κάθε έτους η διεθνής κοινότητα τιμά την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων. Η επιλογή της συγκεκριμένης ημερομηνίας δεν είναι τυχαία· στις 21 Μαρτίου 1960 η αστυνομία στο Σάρπβιλ της Νότιας Αφρικής άνοιξε πυρ κατά ειρηνικών διαδηλωτών, σκοτώνοντας 69 άτομα που διαμαρτύρονταν ενάντια στους νόμους του απαρτχάιντ. Από τη λίστα των θυμάτων δυστυχώς δεν απουσιάζουν παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένοι.

Τα τραγικά γεγονότα της 21ης Μαρτίου που έμειναν γνωστά στην ιστορία ως η Σφαγή της Sharpeville, ώθησαν τα Ηνωμένα Έθνη να θεσμοθετήσουν τη συγκεκριμένη ημέρα ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού (International Day for the Elimination of Racial Discrimination) για να τιμήσουν τη μνήμη αυτών των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους, αγωνιζόμενοι για τα δικαιώματα τους και να αξιοποιήσουν αυτό το παράδειγμα για να καταδείξουν και να ενισχύσουν την πάλη κατά των φυλετικών διακρίσεων σε διεθνές επίπεδο.

Δυστυχώς αν και ρατσιστικοί νόμοι και πρακτικές έχουν εξαλειφθεί σε πολλές χώρες,σχεδόν σε όλες τις περιοχές του κόσμου ακόμη και σήμερα, εξακολουθούν να υπάρχουν άτομα και κοινωνίες που υποφέρουν από τις αδικίες και το στίγμα που επιφέρουν οι φυλετικές διακρίσεις.

Σύμφωνα με διάφορες κοινωνιολογικές θεωρίες οι φυλετικές διακρίσεις στις μέρες μαςεμφανίζονται μέσα από διάφορες μορφέςόπως οι ιδεολογικές, οι αλληλεπιδραστικές και οι θεσμικές.

Όταν αναφερόμαστε στις ιδεολογικές μορφές φυλετικών διακρίσεων εννοούμε τις απόψεις και τους τρόπους σκέψεις που ενισχύουν τις προκαταλήψεις ότιοι ανοιχτόχρωμοι άνθρωποι είναι ανώτεροι σε σχέση με τους σκουρόχρωμους ανθρώπους. Για παράδειγμα, ορισμένες κοινές ιδεολογικές μορφές ρατσισμού περιλαμβάνουν την πεποίθηση ότι οι μαύροι άντρες και τα αγόρια έχουν ροπή στο έγκλημα ή ότι μαύρες γυναίκες είναι αμφιβόλου ηθικής.

Αντίστοιχα οι αλληλεπιδραστικές μορφές φυλετικών διακρίσεων συχνά συνδέονται με συμπεριφορές όπως όταν γίνεται λεκτική ή σωματική επίθεση σε έναν έγχρωμο άνθρωπο λόγω της φυλής του ή όταν κάποιος θεωρεί πως ένα έγχρωμο άτομο που εργάζεται σε μια επιχείρηση είναι υπάλληλος χαμηλού επιπέδου, ακόμα και αν αυτό το άτομο είναι διευθυντής της επιχείρησης.

Από την άλλη ο ρατσισμός μπορεί να λάβει θεσμική μορφή στον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζονται και τίθενται σε εφαρμογή οι νόμιμες πολιτικές σε διάφορες χώρες όπως η γνωστή σε όλους στην Αμερική ως “The War on Drugs” η οποία έχει ως κύριο στόχο αποκλειστικά γειτονιές και κοινότητες που απαρτίζονται κυρίως από έγχρωμους πολίτες.

΄Ομως στις σύγχρονες κοινωνίες εκτός των φυλετικών διακρίσεων και άλλες μορφές όπως οι έμφυλες, οι εργασιακές, οι πολιτικές, αναπηρίας και σεξουαλικού προσανατολισμού απειλούν τόσο την συνοχή του κοινωνικού μας ιστού όσο και την ψυχολογία των ατόμων που τις υφίστανται.

Ο περιορισμός των ευκαιριών και η ενίσχυση των κοινωνικών στερεοτύπων απέναντι σε διάφορες κοινωνικές ομάδεςδεν δημιουργεί μόνο αποδιοπομπαίους τράγους απειλώντας την δημοκρατία μιας κοινωνίας.Δημιουργεί και σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα στους ανθρώπους που τα βιώνουν οι οποίοι είτε λόγω φόβου απόρριψης είτε λόγω εσωτερικευμένων αισθημάτων κατωτερότητας δύνανται να στραφούν σε διάφορες αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.

Στη βάση αυτή σήμερα περισσότερο από ποτέ, χρειάζεται να αναρωτηθούμε για τις αιτίες που γεννούν τα όποια στερεότυπα και προκαταλήψεις και μέσω δράσεων που στοχεύουν στην ενημέρωση, συμφιλίωση, ενότητα και κοινωνική αλληλεγγύη, να αποτρέψουμε την διαιώνιση αντιλήψεων, στάσεων και συμπεριφορών που απειλούν εμάς και τα παιδιά που μεγαλώνουμε.

Γιατί ΄΄ο ξένος΄΄ δεν αποτελεί τον κύριο υπαίτιο των προβλημάτων μας στον οποίο πρέπει να ξεσπάμε την όποια επιθετικότητα επειδή δεν βρίσκουμε νόημα και ικανοποίηση από την ζωή μας.

Ως άνθρωποι συχνά έχουμε την τάση να στοχοποιούμε και  να κατηγορούμε ΄΄ άλλους΄΄ ΄΄διαφορετικούς΄΄ από εμάς για τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζουμε.Παρόλα αυτά ο καιρός για προσωπικό απολογισμό σε όλα τα πεδία που ενεργοποιούμαστε μέσα από τους διάφορους ρόλους μας, έχει φθάσει. Να στραφούμε στον εσωτερικό μας εαυτό, να αναλογιστούμε και να αλλάξουμε όλα αυτά που μας ΄΄ φθίνουν΄΄, με πρώτιστη προσπάθεια αυτή της αλλαγής του εαυτού μας. Να αναγνωρίσουμε την αξία της διαφορετικότητας ως μέλη πλέον πολυπολιτισμικών κοινωνιών και να θυμηθούμε τις ύψιστες αρχές του διαφωτισμού και του Βολταίρου οι οποίες έθεσαν τα θεμέλια για τις σύγχρονες αξίες της ισότητας, της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και των ατομικών δικαιωμάτων για όλους τους ανθρώπους, χωρίς διακρίσεις.

Να μην ξεχνάμε ότι κάθε άνθρωπος είναι μια ιδιαίτερη και μοναδική οντότητα και πως όλοι οι άνθρωποι έχουν το ίδιο δικαίωμα στη ζωή ανεξαρτήτως της φυλετικής, πολιτισμικής ή κοινωνικής διαφορετικότητας τους.

Γιατί εν τέλει διαφορετικότητα σημαίνει αναγνώριση και αποδοχή της μοναδικότητας των άλλων, της αυτονομίας και των δυνατοτήτων τους.

Ως εκ τούτου, η αναγκαιότητα για αλλαγή νοοτροπιών και στάσεων κρίνεται υψίστης σημασίας, προκειμένου να περιοριστούν τα όποια φαινόμενα βίας και απομόνωσης.

Η ενσωμάτωση εκπαιδευτικών βιωματικών προγραμμάτων σε κάθε κοινωνία τα οποία απευθύνονται τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά, με κύριο στόχο την εξάλειψη των όποιων στερεοτυπικών πεποιθήσεων και σκοπό την αποδοχή της διαφορετικότητας, δύναται να συμβάλλει ουσιαστικά στην αρμονική συμβίωση τόσο των ατόμων όσο και των λαών.Επιπρόσθετα η θέσπιση και η τήρηση των απαραίτητων νόμων από πλευράς πολιτείας για ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των πολιτών της καθώςκαι η από πλευράς ΜΜΕ αποφυγή στερεοτυπικών παρουσιάσεων, χρειάζεται να αποτελεί κύριο μέλημα αυτών που κυβερνούν μία χώρα και διαμορφώνουν στάσεις και συμπεριφορές.

Και φυσικά το προσωπικό μας παράδειγμα, υπενθυμίζοντας στον εαυτό μας ότι: << Η ΦΥΛΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ>>.

Εν κατακλείδι λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω αναφορές το Κέντρο Πρόληψης Περιφερειακής Ενότητας Χανίων σε συνεργασία με τον ΕΟΠΑΕ θέλοντας να συμβάλει στην αποδυνάμωση των διαφόρων φαινομένων βίας και στην αποδοχή της διαφορετικότητας ενημερώνει ότι υλοποιεί κατόπιν αιτήματος στα δημοτικά σχολεία Χανίων παρεμβάσεις πρόληψης για μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς. Περισσότερες πληροφορίες στα τηλέφωνα του Κέντρου Πρόληψης 2821028166 και 2821051214.

Πηγές:

(Ντούνης Ανδρέας, Ελένη Τομπέα socialpolicy.gr)

Scinews.eu